Βυζαντινός Περίπατος στην Αθήνα
  • ΑΡΧΙΚΗ
  • ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
    • ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
    • ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΘΗΝΑΣ
    • ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ ΕΙΚΟΝΑ
    • ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ >
      • ΙΣΤΟΡΙΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ
      • ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ 15-19 ΑΙΩΝΟΣ Μ.Χ.
      • ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΑΘΗΝΙΩΤΙΣΣΑΣ
      • ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΝΑΓΙΑΣ
      • ΧΑΡΑΓΜΑΤΑ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ
    • ΚΟΙΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΑΘΗΝΑΣ
    • ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΙ ΡΥΘΜΟΙ ΝΑΩΝ
    • ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ ΝΑΩΝ
    • ΠΡΟΣΩΠΑ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΘΗΝΑ >
      • ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ
      • ΑΘΗΝΑΙΕΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΕΙΡΕΣ
      • ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Β' ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΣ
      • ΜΙΧΑΗΛ ΧΩΝΙΑΤΗΣ
      • ΛΟΙΠΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ
    • ΤΟ ΥΨΗΛΟ ΣΤΗΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΤΕΧΝΗ
    • ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ - ΑΡΧΙΜΑΣΤΟΡΕΣ
    • ΟΠΤΙΚΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ
  • ΕΚΚΛΗΣΑΚΙΑ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
    • ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
    • ΕΚΚΛΗΣΑΚΙΑ >
      • ΑΓΙΑ ΣΩΤΕΙΡΑ ΚΟΤΤΑΚΗ
      • ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ
      • ΑΓΙΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΣΟΛΑΚΗ
      • ΑΓΙΟΙ ΑΣΩΜΑΤΟΙ ΘΗΣΕΙΟΥ
      • ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ ΚΛΑΥΘΜΩΝΟΣ
      • ΓΟΡΓΟΕΠΗΚΟΟΣ ΑΓΙΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ
      • ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΠΛΑΚΑΣ
      • ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΡΑΓΚΑΒΑΣ
      • ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΑΠΝΙΚΑΡΕΑ
      • ΣΩΤΗΡΑ ΛΥΚΟΔΗΜΟΥ (ΡΩΣΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ)
      • ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΝΑΓΙΑ
      • ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΩΤΗΡΟΣ ΠΛΑΚΑΣ
    • ΛΟΙΠΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ >
      • ΠΑΝΑΓΙΑ ΑΘΗΝΙΩΤΙΣΣΑ
      • ΚΑΘΟΛΙΚΟ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΑΣΩΜΑΤΩΝ ΠΕΤΡΑΚΗ
      • ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΜΟΡΦΟΕΚΚΛΗΣΙΑ
      • ΑΓΙΟΙ ΠΑΝΤΕΣ ΟΜΟΛΟΓΗΤΕΣ
  • ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΥΜΗΤΤΟΥ
    • ΜΟΝΗ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ
    • ΜΟΝΗ ΑΣΤΕΡΙΟΥ
    • ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΕΑΣ
    • ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ
    • ΦΡΑΓΚΟΜΟΝΑΣΤΗΡΟ - ΛΟΦΟΣ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ
    • ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΥΤΑΛΑΣ
  • ΛΟΙΠΑ
    • ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
    • ΓΛΩΣΣΑΡΙ
    • ΠΗΓΕΣ



ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΣΩΤΗΡΟΣ ΠΛΑΚΑΣ



                                                                                     ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ

Ο ναός στέκεται ακριβώς κάτω από τον ιερό βράχο της Ακροπόλεως στη συμβολή τον οδών Θεωρίας και Κλεψύδρας.  

Για να δείτε το ναό στο Google Street View πατήστε εδώ.





 
                                                                                 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Πρόκειται για ένα μικρό βυζαντινό ναό του δευτέρου μισού του 11ου αιώνος μ.Χ., ο οποίος συναντάται και με την ονομασία "Σωτηράκης" λόγω ακριβώς του μεγέθους του. Με αυτό το προσωνύμιο οι Αθηναίοι το διέκριναν από το ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Λυκοδήμου της οδού Φιλελλήνων.

Σε σχέση με τα λοιπά βυζαντινά εκκλησάκια της Αθήνας φαντάζει φτωχό με ελάχιστο γλυπτικό διάκοσμο. Σε ελάχιστα σημεία του ναού διασώζονται σπαράγματα τοιχογραφιών που χρονολογούνται μετά τον 14-15 αιώνα μ.Χ..
Η εκκλησία σήμερα είναι μη επισκέψιμη εσωτερικά, εκτός από την ημέρα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος 6 Αυγούστου κάθε έτους, όπου τελείται η πανηγυρική Θεία Λειτουργία.  Υπάγεται στην ενορία της Κοιμήσεως Θεοτόκου Χρυσοκαστριώτισσας Πλάκας.


       ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Μεταμόρφωση Σωτήρος Πλάκας. Σχέδιο του 1853 μ.Χ..
Μεταμόρφωση Σωτήρος Πλάκας. Σχέδιο του 1853 μ.Χ..
Οδυσσέας Ανδρούτσος.Οδυσσέας Ανδρούτσος.
Η ιστορία του ναού είναι παντελώς άγνωστη. Σύμφωνα με τους ερευνητές η ανέγερσή του, τοποθετείται στο δεύτερο μισό του 11ου αιώνα μ.Χ., βάσει κυρίως της μορφής του τρούλου του. Αντίστοιχα αδύνατος κρίνεται ο ακριβής προσδιορισμός των μετέπειτα ανατολικών – δυτικών προεκτάσεων του ναού. Κάποιες εξ αυτών έλαβαν χώρα  κατά την Τουρκοκρατία (πιθανότατα η δυτική πλευρά), ενώ άλλες μετά την δημιουργία του πρώτου ελεύθερου Ελληνικού κράτους.

Παρά ταύτα, ο ναός  έχει συνδεθεί με μια από τις πιο μελανές σελίδες της ελληνικής επαναστάσεως. Μετά την άνανδρη δολοφονία του οπλαρχηγού Οδυσσέα Ανδρούτσου τα μεσάνυχτα της 4ης Ιουνιου του 1825 μ.Χ. στον κουλά της Ακρόπολης, οι εκτελεστές της αποτρόπαιης αυτής πράξης (πιθανότατα με προεξάρχο-ντα τον Γκούρα) πήραν τη πεσμένη από την ακρόπολη σωρό του ήρωα και την ενταφίασαν κρυφά στον αύλειο χώρο της εκκλησίας.




                                                                                ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Πρόκειται για απλό τετρακιόνιο σταυροειδή εγγεγραμμένο ναό χωρίς νάρθηκα, με ψηλό και κομψό αθηναϊκό τρούλλο, τυπικό των μνημείων της εποχής εκείνης. Σημειωτέον, ότι αψίδες, που διαγράφονται εξωτερικά στην ανατολική πλευρά είναι μεταγενέστερες της αρχικής ανοικοδομήσεως.
Κάτοψη Μεταμορφώσεως Σωτήρος Πλάκας
Κάτοψη και τομή κατά μήκος Μεταμόρφωση Σωτήρος Πλάκας (πηγή Βυζαντινή Αθήνα Χ. Μπούρα)


Το κεντρικό τμήμα της Βόρειας και Νότιας όψης, καθώς και ο τρούλλος παραμένουν ανέπαφοι έως σήμερα, ενώ η δυτική πλευρά είναι εμφανώς μεταγενέστερη. Στην Βόρεια πλευρά είναι εμφανές το κλείσιμο ενός χαμηλού τοξωτού ανοίγματος από περισυλλεγμένους λίθους. Νοτίως ο ναός διευρύνεται με υπόσκαφο χώρος μορφής παρεκκλησίου. Κατά τις εργασίες της συντηρήσεως – αποκαταστάσεως του ναού του 1966 μ.Χ διαπιστώθηκε ότι ο χώρος αυτός αρχικά ήταν κρύπτη, που αργότερα μετατράπηκε σε παρεκκλήσι.

Τα σωζόμενα αυτά τμήματα κτίστηκαν με το γνωστό πλινθοπερίκλειστο σύστημα, με κουφικά στους κάθετους αρμούς και διακοσμητικά κομμένα τούβλα με ρόμβους. Κάτω από τις στέγες κάθετα κουφίζονται τούβλα που γεμίζουν τα κενά που δημιουργούνται μεταξύ των δομών και της κεκλιμένης στέγης. Τέλος αξίζει να σημειωθεί, ότι ο τρόπος κατασκευής του τρούλου είναι παρόμοιος με αυτόν του Άγιου Νικόλαου Ραγκαβά, δηλαδή είναι καλυμμένος εξωτερικά με παχύ κονίαμα και φύλλα μολύβδου. 











Μεταμόρφωση Σωτήρος Πλάκα
Μεταμόρφωση Σωτήρα Πλάκας, άποψη από την ακρόπολη (φώτο Χ. Μπούρας)
Εσωτερικό Μεταμορφώσεως Σωτήρος Πλάκας
Εσωτερική άποψη του ναού.
Παλιές φωτογραφίες Μεταμορφώσεως Σωτήρος Πλάκας.
Σχεδιαστική αποτύπωση ναού από το σπίτι του Κλεάνθη αρχές 19ου αιώνος μ.Χ.
Μεταμόρφωση Σωτήρος Πλάκας πριν τις εργασίες αποκαταστάσεώς του.
Μεταμόρφωση Σωτήρος Πλάκας πριν τις εργασίες αποκαταστάσεώς του.
1910 μ.Χ.


Σημερινή άποψη (εσωτερική-εξωτερική) ναού Μεταμορφώσεως Σωτήρος Πλάκας.


Byzantine Athens
Powered by Create your own unique website with customizable templates.